راهنمای جامع تعمیر گیربکس خودرو های چینی: نگهداری، عیب‌یابی و تعمیرات - بخش دوم

درک ارتباط بین علائم، دلایل و راه‌های پیشگیری به شما کمک می‌کند تا بهتر از گیربکس خود مراقبت کنید:

مشکلات تعویض دنده (سختی، تاخیر، تقه، پریدن دنده):

• علائم: دشواری در جا رفتن دنده (دستی)، مکث طولانی بین درخواست و عمل تعویض (اتومات)، ضربه یا صدای “تقه” هنگام تعویض (AT/DCT)، خارج شدن خودکار دنده از جای خود (دستی).
• دلایل احتمالی:
  • همه انواع: سطح پایین یا کیفیت نامناسب/اشتباه روغن گیربکس (بسیار شایع!).
  • دستی: مشکل در سیستم کلاچ (نیاز به رگلاژ یا هواگیری)، خرابی سنکرونایزرها، مشکل در ماهک یا لیور دنده.
  • AT/CVT/DCT: خرابی بدنه سوپاپ (ساعت)/واحد مکاترونیک، خرابی شیرهای برقی (سلونوئید)، پایین بودن فشار روغن، نیاز به آپدیت نرم‌افزار TCU، خرابی سنسورها، مشکل در کلاچ‌ها (DCT).
• راهکارهای پیشگیری:
  • تعویض به‌موقع روغن گیربکس با نوع و کیفیت دقیقاً توصیه شده توسط سازنده.
  • سرویس و رگلاژ دوره‌ای سیستم کلاچ (دستی).
  • رانندگی صحیح (گرفتن کامل کلاچ در دستی، توقف کامل قبل از تعویض D به R).
  • بررسی و به‌روزرسانی نرم‌افزار گیربکس در نمایندگی یا تعمیرگاه معتبر.

لرزش گیربکس (هنگام شروع حرکت، حین حرکت):

• علائم: احساس لرزش غیر عادی از ناحیه گیربکس یا کل خودرو هنگام شروع حرکت از حالت سکون، یا در سرعت‌های خاص، یا هنگام شتاب‌گیری.
• دلایل احتمالی:
  • دستی: تاب داشتن یا تمام شدن دیسک کلاچ، مشکل فلایویل.
  • DCT (به‌ویژه خشک): لرزش طبیعی در شروع حرکت (گاهی)، داغ شدن بیش از حد کلاچ‌ها، فرسودگی کلاچ‌ها.
  • AT: مشکل در مبدل گشتاور (به‌خصوص کلاچ قفل‌شونده).
  • CVT: لغزش تسمه/زنجیر روی پولی‌ها.
  • همه انواع: خرابی یا شل شدن دسته‌گیربکس (محل اتصال گیربکس به شاسی). (توجه: لرزش می‌تواند ناشی از مشکلات دیگر مانند پلوس‌ها یا بالانس نبودن چرخ‌ها نیز باشد).
• راهکارهای پیشگیری:
  • شروع حرکت ملایم و پرهیز از شتاب‌گیری‌های ناگهانی و تیک‌آف.
  • تعویض به‌موقع روغن برای حفظ سلامت قطعات داخلی.
  • جلوگیری از داغ شدن بیش از حد گیربکس (به‌خصوص DCT خشک در ترافیک).
  • بازرسی دوره‌ای دسته‌گیربکس.

صداهای غیرعادی (زوزه، وزوز، تق تق، سایش):

• • علائم: شنیدن صداهای مداوم یا متناوب که قبلاً وجود نداشته است. زوزه معمولاً با افزایش سرعت یا دور موتور تغییر می‌کند. تق تق ممکن است هنگام تعویض دنده شنیده شود.
  • دلایل احتمالی:
    • زوزه/وزوز: سطح بسیار پایین یا کیفیت فاجعه‌بار روغن (شایع‌ترین علت)

، خرابی بلبرینگ‌های شفت‌ها یا دیفرانسیل (اگر یکپارچه با گیربکس باشد)، سایش چرخ‌دنده‌ها، مشکل پمپ روغن (AT/CVT/DCT)، صدای طبیعی تسمه در برخی CVTها (باید توسط متخصص بررسی شود).

• • تق تق: مشکل در بدنه سوپاپ/مکاترونیک (AT/DCT)، خرابی داخلی قطعات مکانیکی (نادر و جدی)، مشکل دسته‌گیربکس.
  • سایش/قرچ: خرابی سنکرونایزرها (دستی)، مشکل در کلاچ (دستی)، خرابی بلبرینگ کلاچ (دستی).
• راهکارهای پیشگیری:
  • مهم‌ترین اقدام: کنترل منظم سطح روغن (در صورت امکان) و تعویض دقیق و به‌موقع با روغن استاندارد و توصیه‌شده. بسیاری از صداها با تعویض روغن صحیح برطرف یا کم می‌شوند.
  • رانندگی صحیح و تعویض دنده اصولی.

نشتی روغن گیربکس:

• علائم: مشاهده لکه‌های روغن (قرمز، قهوه‌ای یا تیره) زیر خودرو، چرب شدن پوسته گیربکس.
• دلایل احتمالی: خرابی یا فرسودگی کاسه نمدهای (Seals) محل اتصال شفت‌های ورودی، خروجی یا پلوس‌ها، نشتی از واشر کارتل (سینی) زیر گیربکس، ترک خوردگی یا سوراخ شدن پوسته گیربکس (معمولاً در اثر ضربه).
• راهکارهای پیشگیری:
  • بازرسی چشمی دوره‌ای زیر خودرو برای علائم نشتی.
  • رانندگی با احتیاط بیشتر در مسیرهای ناهموار و دست‌اندازها برای جلوگیری از برخورد کف خودرو با موانع.
  • تعویض واشر کارتل هنگام تعویض فیلتر روغن گیربکس (در صورت باز شدن کارتل).

گاز هرز خوردن و عدم انتقال قدرت:

• علائم: هنگام فشردن پدال گاز، دور موتور به شدت بالا می‌رود اما سرعت خودرو افزایش متناسبی ندارد یا اصلاً افزایش نمی‌یابد. ممکن است در شروع حرکت، هنگام تعویض دنده یا در سربالایی‌ها رخ دهد.
• دلایل احتمالی:
  • دستی: تمام شدن یا چرب شدن دیسک کلاچ.
  • AT/CVT/DCT: سطح بسیار پایین یا کیفیت نامناسب/اشتباه روغن (علت اصلی در بسیاری موارد)، سوختن یا فرسودگی صفحات کلاچ داخلی (AT/DCT)، لغزش شدید تسمه/زنجیر روی پولی‌ها (CVT)، مشکل در مبدل گشتاور (AT)، خرابی بدنه سوپاپ/مکاترونیک که باعث عدم تامین فشار کافی می‌شود، گرفتگی فیلتر روغن گیربکس.
• راهکارهای پیشگیری:
  • تعویض دقیق و به‌موقع روغن و فیلتر گیربکس با نوع صحیح و استاندارد (بسیار حیاتی).
  • سرویس به‌موقع کلاچ (دستی).
  • رانندگی اصولی و پرهیز از فشار آوردن بیش از حد به خودرو (مانند بکسل کردن غیرمجاز).

داغ شدن بیش از حد گیربکس (Overheating):

• علائم: روشن شدن چراغ هشدار دمای گیربکس (A/T Oil Temp یا مشابه)، استشمام بوی روغن سوخته، کاهش محسوس عملکرد گیربکس (تقه زدن، تاخیر زیاد)، رفتن گیربکس به حالت اضطراری (Limp Mode) که معمولاً در یک دنده خاص (مثلاً دنده 3) باقی می‌ماند.
• دلایل احتمالی:
  • سطح پایین یا کیفیت نامناسب/اشتباه روغن گیربکس.
  • مشکل در سیستم خنک‌کننده روغن گیربکس (گرفتگی یا خرابی رادیاتور روغن، مشکل در جریان آب خنک‌کننده موتور به آن).
  • گرفتگی شدید فیلتر روغن گیربکس.
  • رانندگی بسیار پرفشار و طولانی مدت، به‌خصوص در سربالایی‌های تند، ترافیک بسیار سنگین (مخصوصاً برای CVT و DCT خشک)، یا بکسل کردن بار سنگین.
  • مشکلات داخلی گیربکس که باعث ایجاد اصطکاک و گرمای بیش از حد می‌شود (مانند لغزش کلاچ‌ها یا تسمه).
• راهکارهای پیشگیری:
  • استفاده انحصاری از روغن گیربکس توصیه شده توسط سازنده و تعویض آن در زمان مقرر.
  • بررسی دوره‌ای سیستم خنک‌کننده گیربکس (در صورت وجود).
  • رانندگی ملایم‌تر در شرایط سخت (ترافیک، سربالایی، بار سنگین).

در صورت نیاز به بکسل کردن، حتماً به ظرفیت مجاز خودرو توجه کنید.